Zed Editor

ผมเชื่อว่าเพื่อน ๆ หลายคนที่กำลังอ่าน ส่วนใหญ่น่าจะรู้จัก Atom กันใช่ไหมครับ ถ้าย้อนกลับไปประมาณช่วง 10 ปีที่แล้วมันคือ IDE ที่ได้รับความนิยมสูงอันดับต้น ๆ ของวงการกันเลยครับ (หลังจากการมาของ VS Code จากนั้น Atom ก็ค่อย ๆ หายไป) ส่วนตัวผมชอบมากและใช้มาจนถึงทุกวันนี้ แต่เหมือนทีมพัฒนาไปพัฒนาต่อ Pulsar แต่ก็เงียบๆ สรุปแอบมาทำ Zed Editor นี่เอง...

สืบเนื่องจาก 8 วันที่แล้ว (วันที่ 24 มกราคม 67) ได้รู้จัก text editor ตัวหนึ่งที่มีชื่อว่า Zed โดยเห็นฝั่ง devs ชาวต่างชาติให้ความสนใจและมี discussion กันเยอะมากใน Hacker News

จึงเกิดความสนใจเจ้า text editor ตัวนี้ขึ้นมาทันทีว่ามันเจ๋งยังไง และเป็นมายังไงทำไมไม่เคยได้ยิน และยังไปสะดุดกับคำว่า "มันถูกเขียนด้วย Rust" ยิ่งเพิ่มความสนใจเข้าไปอีก หลังจากรวบรวมข้อมูลต่าง ๆ ครบแล้ว ทั้งลองใช้เอง (แต่ยังไม่ได้ใช้ครบทุกฟีเจอร์) จึงนำมารีวิวให้เพื่อน ๆ อ่านดูก่อนครับ

ใครคือผู้พัฒนา Zed ?

ก่อนอื่นมาทำความรู้จักกับทีมพัฒนาก่อนครับว่า เป็นใคร จากไหน เราจะได้อุ่นใจและเข้าใจที่มาที่ไปของสุดยอด editor ภาษา Rust ตัวนี้กันมากขึ้นครับ ซึ่งทีมที่พัฒนา Zed นั้นก็ทีมเดียวกันกับที่พัฒนา Atom เลยครับ ดังนั้นนี่จึงเป็น text editor ที่ถูกขัดเกลาจากประสบการณ์ของทีมที่สร้าง editor ระดับโลกมาแล้ว จนสุดท้ายได้กลายมาเป็น Zed ใน the best เวอร์ชันของพวกเขาในตอนนี้ครับ

Zed editor กับการเดินทางครั้งใหม่สู่ Open Source เต็มตัว

ตอนแรก Zed ยังไม่ได้เป็น open source ยังเป็นแบบ commercial license อยู่ นั่นหมายความว่าเราต้องจ่ายค่า license ก่อนที่จะใช้เจ้า editor ตัวนี้ได้ แต่ในวันที่ 24 มกราคา 67 ที่ผ่านมา จาก blog ของ Zed ทางทีมผู้พัฒนาได้นำพา Zed ไปสู่การเดินทางบทใหม่ นั่นก็คือจาก commercial license ไปเป็น open source software แบบเต็มตัว (ส่วนตัวคิดว่า ก็เพื่อให้เจ้า editor ตัวนี้ได้ถูกใช้งานหรือเป็นที่รู้จักในวงกว้างมากขึ้นครับ)

จุดเด่นของ Zed Editor เร็ว แรง

นี่คือ performance ที่ทางผู้พัฒนาได้ benchmark ไว้ครับ โดย Zed ถูกออกแบบมาเพื่อประสิทธิภาพสูงสุด โดยใช้ประโยชน์จากทุกคอร์ของ CPU และ GPU เพื่อ startup time ได้ทันที โหลดไฟล์เร็วในพริบตา และตอบสนองต่อการกดปุ่มในช่วงเวลาแสดงผลถัดไป ประสิทธิภาพเหล่านี้ช่วยให้เราอยู่ในสภาวะการทำงานที่ดีที่สุดและมันทำให้เครื่องมืออื่น ๆ ที่เราเคยใช้ดูช้าลงไปเลยทีเดียวครับ (อันทางทีม Zed เคลมมา) จาก Startup time ด้านล่างเมื่อเทียบกับ VS Code ด้านล่าง จะเห็นว่าเร็วกว่าหลายเท่าเลยครับ

Channels ฟีเจอร์สำหรับ team collaboration

ฟีเจอร์ "Channels" ของ Zed ซัพพอร์ตการทำงานร่วมกันของ devs ภายในทีม เช่น การทำงานคู่ (Pairing), ให้คำปรึกษา (Mentoring), ปรับโครงสร้างใหม่ (Refactoring) เป็นต้น โดย Channels ยังช่วยให้ผู้ใช้สามารถแชร์โปรเจกต์ติดตามการทำงานของกันและกัน และสื่อสารผ่านการบันทึก (Notes) และแชท (Chat) ได้ภายในตัวอีกด้วย นอกจากนี้ยังสามารถ invite คนอื่นให้เข้าร่วม channel และจัดการสิทธิ์การเข้าถึงได้ (คล้าย Slack ไหมล่ะ) ทำให้การทำงานร่วมกันในโปรเจกต์มีประสิทธิภาพและลดปัญหาเรื่องการ conflict ของโค้ด

ไปยังจุดเดียวกับโค้ดของทีมงาน

อันนี้คือเราสามารถไปยัง (Navigate) ไปที่จุดเดียวกับที่เพื่อนร่วมทีมของเรากำลังเขียนโค้ดอยู่ได้เลยครับ แบบเรียลไทม์กันเลยทีเดียว

ปรับแต่งได้ ไร้ปัญหา

อันนี้คือการ setting เป็น JSON ไฟล์ได้เหมือน VS Code เลยครับ

ตัวอย่างไฟล์ ./config/Zed/settings.json เลือกตงเลือกตีมอะไรต่าง ๆ ได้ตามต้องการ (อันนี้แค่การปรับแต่งบางส่วน)

{
    "features": {
      "copilot": false
    },
    "theme": "Rosé Pine Moon",
    "ui_font_size": 16,
    "buffer_font_size": 16,
    "autosave": "on_focus_change",
    "editor.formatOnSave": false,
    "editor.autoFormat": false
  }

สรุป

ยังมีฟีเจอร์อื่น ๆ มากมายอีกหลายตัวเพียบเลย (ไว้เดี๋ยวมาอัปเดตเพิ่ม) เช่น การ integrate เข้ากับ GitHub Copilot สำหรับคนที่มีบัญชี Copilot แบบ Pro เรียกได้ว่าใช้กันให้เต็มประสิทธิภาพไปเลยครับ ฟีเจอร์ Vim Mode, ฯลฯ 

ซึ่งน่าจับตาและจำชื่อ Zed ไว้ให้ดี ๆ ครับถึงแม้จะยังอยู่ในช่วง early stage อยู่ แต่มองว่ามันมีศักยภาพสูงทีเดียว และผมไม่ได้จะบอกว่านี่คือคู่แข่งของ VS Code ในตอนนี้ เพราะ VS Code มี Ecosystem ที่ใครก็ยากที่จะเอาลงได้ในตอนนี้ครับ โดยเฉพาะด้าน extentions ที่มีมหาศาล รวมไปถึงมี GitHub ที่ตัวเองเป็นเจ้าของ (Microsoft นั่นแหละ) แต่ถ้าพัฒนาดี ๆ สม่ำเสมอ (ซึ่งตอนนี้ผมก็เชื่อว่าทีมนี้กำลังทำงานกันอย่างหนัก) ผมว่าในอนาคตไม่ใกล้ไม่ไกล อาจจะกลายเป็นคู่แข่งหรือ challenge เจ้า VS Code ได้อย่างสมน้ำสมเนื้อมากขึ้น และยิ่งถ้ามี backup ใหญ่ ๆ แบบที่ให้ทางทีมสามารถ raise fund (ระดมเงินทุน) เข้ามาได้ อันนี้ถือว่าน่าจับตาครับ 

และในช่อง YouTuber คุณ Theo -t.3gg พาด headline ว่าเป็น "This VS Code Killer... กันเลยทีเดียว (มี devs ต่างชาติไปคอมเมนต์กันอย่างเยอะ ลองไปดูคอมเมนต์ได้ครับ)

ปล. ตอนนี้ Zed ยังใช้ได้กับเฉพาะ macOS เท่านั้นนะครับ เรียกได้ว่าผู้ใช้ Linux และ Windows คงเซ็งไปตาม ๆ กัน แต่ก็หวังว่าจะอัปเดตและพัฒนาให้สามารถใช้ได้ทุก ๆ ระบบปฏิบัติการเนอะ 

ส่วนตัวแล้ว หลังจากที่ได้ลองดาวน์โหลดมาใช้งานแล้วประมาณ 1 สัปดาห์นิด ๆ (ตั้งแต่วันแรกที่เปิดตัว) ผมขอให้คำนิยามเจ้า Zed ตัวนี้ว่า "Simple yet powerful" (เรียบง่าย แต่ทรงพลัง) 

เพื่อน ๆ ลองไปโหลดใช้งานกันได้แล้ววันนี้ครับที่ Download Zed